ADRE -- Indus vally and civilisation || সিন্ধু উপত্যকা সভ্যতা

সিন্ধু উপত্যকা সভ্যতা

সিন্ধু উপত্যকা সভ্যতা (IVC), যাক হৰপ্পান সভ্যতা বুলিও কোৱা হয়, বিশ্বৰ অন্যতম প্ৰাচীন নগৰ সভ্যতা, যি দক্ষিণ এছিয়াৰ উত্তৰ-পশ্চিম অঞ্চলত প্ৰায় ২৫০০ খ্ৰীষ্টপূৰ্বৰ পৰা ১৯০০ খ্ৰীষ্টপূৰ্বলৈকে ফুলি উঠিছিল। এই প্ৰাচীন সভ্যতা উন্নত নগৰ পৰিকল্পনা, স্থাপত্য, সামাজিক সংগঠনৰ বাবে উল্লেখযোগ্য। তলত ইয়াৰ ইতিহাস, ৰাজনীতি আৰু তথ্যৰ উৎসৰ বিশদ আভাস দিয়া হ’ল।

 

অন্তৰ্নিহিত Important প্ৰশ্নোত্তৰৰ PDF ডাউনলোড কৰক
প্ৰশ্নোত্তৰৰ PDF ডাউনলোড কৰক	Click here
প্ৰশ্নোত্তৰৰ PDF ডাউনলোড কৰক	Click here
প্ৰশ্নোত্তৰৰ PDF ডাউনলোড কৰক	Click here
প্ৰশ্নোত্তৰৰ PDF ডাউনলোড কৰক	Click here
প্ৰশ্নোত্তৰৰ PDF ডাউনলোড কৰক	Click here
(বি. দ্ৰ. : যিকোনো এটা লিংকত হে PDF পাব)

 

 

ইতিহাস

১/ উৎপত্তি আৰু বিকাশ:

• সময়কাল: আইভিচিৰ বিকাশ প্ৰায় ৩৩০০ খ্ৰীষ্টপূৰ্বত প্ৰাক-হাৰাপ্পান পৰ্যায়ত হৈছিল আৰু ২৬০০ খ্ৰীষ্টপূৰ্বৰ পৰা ১৯০০ খ্ৰীষ্টপূৰ্বৰ ভিতৰত পূৰ্ণবয়স্ক হাৰাপ্পান পৰ্যায়ত ইয়াৰ শিখৰত উপনীত হৈছিল।
• ভৌগোলিক পৰিসৰ: ই বৰ্তমানৰ উত্তৰ-পূব আফগানিস্তানৰ পৰা পাকিস্তানৰ বহু অংশৰ মাজেৰে উত্তৰ-পশ্চিম ভাৰতলৈকে বিস্তৃত হৈ ১২.৫ লাখ বৰ্গ কিলোমিটাৰতকৈও অধিক অঞ্চল সামৰি লৈছিল।

২/ প্ৰধান ছাইটসমূহ:

• হাৰাপ্পাঃ পাকিস্তানৰ পঞ্জাৱত অৱস্থিত এই স্থান খনন কৰা প্ৰথম স্থানসমূহৰ ভিতৰত অন্যতম।
• মহেঞ্জো-দাৰো: পাকিস্তানৰ সিন্ধত অৱস্থিত এইখন সুপৰিকল্পিত গ্ৰীড বিন্যাস আৰু উন্নত নিষ্কাশন ব্যৱস্থাৰ বাবে বিখ্যাত।
• ধোলাভিৰা, লোথাল, কালিবাংগন: ভাৰতৰ গুৰুত্বপূৰ্ণ স্থান, সুকীয়া নগৰীয়া বৈশিষ্ট্য আৰু বাণিজ্যিক কাৰ্য্যকলাপ প্ৰদৰ্শন কৰা।

ৰাজনীতি

১/ শাসন ব্যৱস্থা:

• বিকেন্দ্ৰীকৃত গাঁথনিঃ আইভিচিৰ ৰাজনৈতিক গাঁথনি বিকেন্দ্ৰীকৃত বুলি বিশ্বাস কৰা হয়। প্ৰতিখন চহৰ হয়তো স্বশাসিত আছিল, স্থানীয় নেতা বা পৰিষদে প্ৰশাসনিক কাম-কাজ চোৱাচিতা কৰিছিল।
• কেন্দ্ৰীয় কৰ্তৃত্বৰ অভাৱ: ইজিপ্ত বা মেছ’পটেমিয়াৰ দৰে সমসাময়িক সভ্যতাত দেখা পোৱাৰ দৰে কেন্দ্ৰীয় ৰাজতন্ত্ৰ বা একক শাসকীয় কৰ্তৃত্বৰ কোনো প্ৰমাণ পোৱা নাযায়।

২/ সামাজিক সংগঠন:

• নগৰ পৰিকল্পনা: চহৰসমূহৰ পৰিকল্পনা ৰাস্তা, দুৰ্গম অঞ্চল আৰু অত্যাধুনিক নিষ্কাশন ব্যৱস্থাৰ গ্ৰীড আৰ্হিৰে নিখুঁতভাৱে কৰা হৈছিল, যিয়ে উচ্চ পৰ্যায়ৰ প্ৰশাসনিক নিয়ন্ত্ৰণৰ ইংগিত দিয়ে।
• অৰ্থনৈতিক কাৰ্য্যকলাপ: অৰ্থনীতি মূলতঃ কৃষি, বাণিজ্য আৰু শিল্পকৰ্মৰ ওপৰত ভিত্তি কৰি গঢ় লৈ উঠিছিল। শস্যৰ ভঁৰাল আৰু মানক ওজন আৰু পদক্ষেপৰ উপস্থিতিয়ে অৰ্থনৈতিক কাৰ্যকলাপৰ ওপৰত নিয়ন্ত্ৰণ আৰু নিয়ন্ত্ৰণৰ ইংগিত দিয়ে।

তথ্যৰ উৎস

১/ প্ৰত্নতাত্ত্বিক খনন:

• খনন স্থান: আইভিচিৰ বিষয়ে তথ্যৰ প্ৰধান উৎস হাৰাপ্পা, মহেঞ্জো-দাৰো, আৰু অন্যান্য স্থানৰ প্ৰত্নতাত্ত্বিক খননৰ পৰা পোৱা যায়।
• শিল্পকৰ্ম: মৃৎশিল্প, ছীল, গুটি, সঁজুলি আৰু অন্যান্য শিল্পকৰ্মই হৰপ্পানসকলৰ দৈনন্দিন জীৱন, বাণিজ্য আৰু সংস্কৃতিৰ বিষয়ে অন্তৰ্দৃষ্টি প্ৰদান কৰে।

২) ছীল আৰু লিপি:

• সিন্ধু লিপি: অসংখ্য ছীল আৰু মৃৎশিল্পত পোৱা সিন্ধু লিপি এতিয়াও অনিচ্ছাকৃত। ই চিত্ৰকল্পৰ প্ৰতীকৰে গঠিত আৰু সভ্যতাৰ প্ৰশাসনিক আৰু সম্ভৱতঃ ধৰ্মীয় দিশসমূহ বুজিবলৈ ই অতি গুৰুত্বপূৰ্ণ।
• ছীল: জীৱ-জন্তু, মানুহ আৰু সম্ভৱতঃ দেৱতাক চিত্ৰিত কৰা ছীলে এক জটিল ধৰ্মীয় আৰু আৰ্থ-সামাজিক জীৱনৰ ইংগিত দিয়ে।

৩/ নগৰীয়া আন্তঃগাঁথনি:

• স্থাপত্য: সুপৰিকল্পিত নগৰ কেন্দ্ৰসমূহে, ইয়াৰ উন্নত নিষ্কাশন ব্যৱস্থা, ৰাজহুৱা বাথ (যেনে মহেঞ্জো-দাৰোৰ গ্ৰেট বাথ), শস্যৰ ভঁৰাল, আৰু আৱাসিক অট্টালিকাসমূহে অত্যাধুনিক অসামৰিক অভিযান্ত্ৰিক আৰু নগৰ ব্যৱস্থাপনা প্ৰতিফলিত কৰে।
• জল ব্যৱস্থাপনাঃ জলাশয়, কূপ আৰু নিষ্কাশন ব্যৱস্থাৰ পৰা স্পষ্ট হৈ পৰা সভ্যতাই পানী ব্যৱস্থাপনাৰ ওপৰত গুৰুত্ব দিয়াটোৱে দৈনন্দিন জীৱন আৰু কৃষি উভয়তে পানীৰ গুৰুত্বৰ ওপৰত আলোকপাত কৰে।

৪/ তুলনামূলক বিশ্লেষণ:

• বাণিজ্যিক সম্পৰ্ক: সমসাময়িক সভ্যতাৰ সৈতে তুলনামূলক অধ্যয়নে ইংগিত দিয়ে যে আইভিচিৰ মেছ’পটেমিয়াৰ সৈতে ব্যাপক বাণিজ্যিক সম্পৰ্ক আছিল, যাৰ প্ৰমাণ মেছ’পটেমিয়াত হাৰাপ্পান ছীল আৰু হাৰাপাত মেছ’পটেমিয়াৰ শিল্পকৰ্ম আৱিষ্কাৰ।
• সাংস্কৃতিক পাৰস্পৰিক ক্ৰিয়া: শিল্পকৰ্ম আৰু বাণিজ্যিক সামগ্ৰীৰ সাদৃশ্যই সামগ্ৰী, ধাৰণা আৰু প্ৰযুক্তিৰ এক সজীৱ আদান-প্ৰদানৰ ইংগিত দিয়ে।

অস্বীকাৰ কৰা

১/ অৱনতিৰ তত্ত্বসমূহ:

• পৰিৱেশ পৰিৱৰ্তন: খৰাং আৰু নদীৰ গতিপথৰ পৰিৱৰ্তনকে ধৰি জলবায়ু পৰিৱৰ্তনৰ ফলত কৃষিৰ অৱনতি আৰু নগৰৰ পতন হ’ব পাৰে।
• আক্ৰমণঃ ভাৰত-আৰ্য্যৰ আক্ৰমণৰ তত্ত্বক বহুলাংশে খণ্ডন কৰা হৈছে যদিও কিছুমান পণ্ডিতে আভ্যন্তৰীণ সংঘাত বা প্ৰব্ৰজনক ইয়াৰ অৰিহণা যোগোৱা কাৰক হিচাপে মত প্ৰকাশ কৰিছে।
• অৰ্থনৈতিক কাৰক: মেছ’পটেমিয়া আৰু অন্যান্য অঞ্চলৰ সৈতে বাণিজ্যৰ সম্ভাৱ্য হ্ৰাসে সভ্যতাৰ অৰ্থনৈতিক স্থিতিশীলতাত প্ৰভাৱ পেলাব পাৰিলেহেঁতেন।

২/ ৰূপান্তৰ:

• হৰপ্পানৰ পিছৰ সংস্কৃতি: অৱনতিৰ পাছত এই অঞ্চলত বিভিন্ন আঞ্চলিক সংস্কৃতিৰ উত্থান ঘটিছিল, যিবোৰে হৰপ্পান সংস্কৃতিৰ কিছু দিশ উত্তৰাধিকাৰী সূত্ৰে লাভ কৰিছিল যদিও নগৰীয়া জটিলতাৰ অভাৱ আছিল।

সিন্ধু উপত্যকা সভ্যতা এতিয়াও বিস্তৃত গৱেষণাৰ বিষয় হৈয়েই আছে, চলি থকা খনন আৰু অধ্যয়নে ইয়াৰ জটিল সমাজ আৰু উন্নত কৃতিত্বৰ ওপৰত পোহৰ পেলাইছে।

 

অন্তৰ্নিহিত Important প্ৰশ্নোত্তৰৰ PDF ডাউনলোড কৰক
প্ৰশ্নোত্তৰৰ PDF ডাউনলোড কৰক	Click here
প্ৰশ্নোত্তৰৰ PDF ডাউনলোড কৰক	Click here
প্ৰশ্নোত্তৰৰ PDF ডাউনলোড কৰক	Click here
প্ৰশ্নোত্তৰৰ PDF ডাউনলোড কৰক	Click here
প্ৰশ্নোত্তৰৰ PDF ডাউনলোড কৰক	Click here
(বি. দ্ৰ. : যিকোনো এটা লিংকত হে PDF পাব)